Complimenten geven en ontvangen. Het is een prettig gegeven, want complimenten doen iets met je. Zeker voor kinderen kunnen complimenten veel doen voor het zelfvertrouwen. Toch zit er een verschil in complimenten en de woorden die je gebruikt voor het geven van een compliment. Een compliment van een volwassene kan namelijk door een kind op verschillende manieren worden geïnterpreteerd.
Het is heel belangrijk om zorgvuldig te zijn met de keuze van woorden die je gebruikt om een kind een compliment te geven. Complimenten aan kinderen die bouwen aan zelfvertrouwen zijn een goede aanvulling. Tevens leert een kind door het krijgen van een opbouwend compliment, te reflecteren en oplossingsgericht te denken.
Specifieke complimenten
Opbouwend complimenten die specifiek zijn, kunnen een kind dus helpen om inzichten te krijgen in de doelen die het wil behalen of heeft behaald. Het helpt een kind te kijken naar zijn eigen inzet en te benoemen wat het heeft gedaan om iets tot stand te brengen. Het is fijn wanneer je als kind aan anderen kunt vertellen hoe je iets hebt opgelost en je zelf weet waar je je doel hebt weten te behalen. Wanneer je op een opbouwende manier een kind complimenteert, leert het zijn eigen inzet waarderen of het beseft waar het de volgende keer extra aandacht aan gaat geven.
Specifiek complimenten geven is vertellen en laten merken waar je precies trots op bent en dit met de juiste woorden of vragen weet te belichten. Maar goed, wat is nu een goed en opbouwend compliment?
Opbouwende complimenten en de juiste vragen
Toen ik nog in het onderwijs werkzaam was, gaf ik lessen in handvaardigheid. Vele kinderen vonden lekker knutselen of schilderen leuk en gingen lekker hun eigen gang. Toch waren er ook kinderen bij die juist op het creatieve vlak moeite hadden om zich te uiten. Kinderen die het lastig vonden om vorm te geven aan hun persoonlijke creativiteit. De onzekerheid die sommige kinderen voelden, zorgde er wel eens voor dat ze hun werkje gingen afraffelen om er maar heel snel mee klaar te zijn.
Heel logisch en om deze groep toch wat te steunen in de ontwikkeling van hun eigen persoonlijke creativiteit, gaf ik ze complimenten waardoor ze gingen nadenken en reflecteren over hun werk en inzet.
Zet je kind aan het denken
Zo kun je als ouder of leerkracht het kind prijzen en zeggen dat je het heel mooi vindt. Fijn, maar is hier dan de kous mee af? Leuk voor het kind en pffoe, wat een opluchting want je mag het inleveren, joepie! Echter wanneer je een kind wil laten ervaren dat het wellicht meer in huis heeft, is het een aanrader om een compliment te geven in combinatie met een aantal vragen. Het kind zal dan met andere ogen naar zijn of haar werk gaat kijken. Bijvoorbeeld: “Super zeg, je hebt een mooie start gemaakt met de materialen die je hebt gebruikt. Ben je er zelf tevreden over of zou je er nog wat aan willen toevoegen?”
Vragen die het kind aan het denken zetten. Het leert een kind te ervaren of zijn of haar werk echt is zoals het het zelf had willen neerzetten. Of het zelf ook tevreden is met de eigen inzet. Is het kind er zelf tevreden mee, dan is het uiteraard prima. Vaak merk je de volgende keer dat het kind langer de tijd neemt en toch gaat proberen om meer van zichzelf te laten zien. Het zaadje is gepland en de kiem volgt later.
Geef echter nooit een oordeel over iets wat een kind heeft gemaakt, ga het zelf niet veranderen of aanpassen, want creativiteit is heel persoonlijk en niet te vergelijken. Wees altijd respectvol in je reacties zodat je een kind in zijn of haar waarde laat.
Een ander voorbeeld gaat over onzekere kinderen die hun eigen inzet niet kunnen waarderen. Zichzelf naar beneden halen en zelden tevreden zijn. Kinderen die heel perfectionistisch zijn en hun eigen succesmomenten niet kunnen ervaren. Ook deze groep heeft baat bij complimenten en vragen die opbouwend zijn en ruimte maken voor groei.
Complimenten die je leren reflecteren over je eigen inzet en gedrag
In mijn klas was er bijvoorbeeld een kind wat heel verlegen was, maar een enorm rechtvaardigheidsgevoel had. Het hield er niet van wanneer kinderen werden gepest of geplaagd en trok zich dan het liefst terug. Toch was er een moment dat deze leerling opkwam voor een meisje uit de groep. Het kostte hem enorm veel moed, maar zelf zag hij dit helemaal niet. Deze kinderen kun je helpen door een compliment te geven en vragen te stellen waardoor ze hun behaalde succes beter kunnen ervaren.
Een compliment zou kunnen zijn: “Jeetje wat goed van jou! Dit was best moeilijk om te doen zeg” Toch vertelt dit compliment niet direct wat er nu precies goed is en waar het groeimoment zit. Wat helpt is het kind inderdaad te wijzen op de uitdaging: “Jeetje Pietje, misschien denk jij dat het niets is. Toch is het heel dapper en moedig van jou om zo voor Marietje op te komen. Ik kan zien dat je wel een beetje trots op jezelf bent. Kun je mij vertellen wat het is waar jij je nu echt lekker over voelt? Waar jij blij mee bent?”
Op deze manier leert een kind zijn eigen waardes te omarmen en te erkennen waar het tevreden en trots over mag zijn. Het legt de focus op de innerlijke kracht die een kind heeft en waar het op kan en mag vertrouwen.
“Wat ben je lief!” Blehhhh!
Dan zijn er ook complimenten die we aan kinderen kunnen geven die meer zeggen dan alleen dat een kind lief, gehoorzaam of braaf is. Vaak zijn we geneigd om deze kinderen (die vaak doen wat er van ze wordt verwacht) een compliment te geven wat niets inhoudelijks zegt. Het is alleen maar een bevestiging over het lief of gehoorzaam zijn. Leuk dat je lief en braaf bent, maar is dit het enige?
Beter is het wanneer we een kind een compliment geven over hetgeen wat het werkelijk heeft neergezet. Over wat het heeft bereikt of ondernomen. Dit zou een beetje zo kunnen klinken:”Dankjewel Pietje dat je mij direct hebt geholpen met de afwas. Hier heb je echt de moeite voor genomen. Jouw hulp heeft mij enorm geholpen en geeft mij nu veel meer tijd.” Of “Super Marietje dat je hebt gedaan wat ik jou heb gevraagd, want ik weet dat jij daar echt je aandacht bij hebt gebruikt.” Wat te denken van dit compliment?: “Jan wat ben ik trots op jou dat je je aan de afspraak hebt gehouden. Soms is het je aan afspraken houden best lastig, maar dit heb je toch maar gedaan! Dankjewel Jan.”
Deze complimenten leren een kind zijn eigen goede gedrag te herkennen en te observeren. Het zijn complimenten met een goede feedback waar het kind werkelijk iets aan heeft.
Het ene compliment is dus het andere niet en de kracht van een opbouwend compliment is heel groot. Goede complimenten dragen bij aan de groei en het zelfvertrouwen van een kind. Een goede basis voor later en een basis waar het leert om te luisteren en te vertrouwen op de eigen intuïtie.
Kinderen zijn de toekomst en wij kunnen ze helpen met een mooie en gelukkige en vrije toekomst!
Met warme groet,
Grace Louise.
Thanks for my blog photo Janko Ferlič on Unsplash