Schreeuwen tegen kinderen, heeft het enig nut?
Schreeuwen tegen kinderen, heeft het enig nut? Wat kunnen we als ouder of leerkracht doen om de rust en kalmte in onszelf te bewaren? Wat zegt schreeuwen over ons? Hoe vermijden we het dat we in een emotionele rollercoaster terechtkomen? Welke stappen kunnen we ondernemen in situaties waarin kinderen onbewust al de verkeerde knoppen bij je indrukken?
Alarmbellen
We hebben het allemaal wel eens meegemaakt. Alle alarmbellen die afgaan en vervolgens hoor je je eigen geschreeuw door de ruimte galmen. Je kunt je daarna niet alleen waardeloos voelen, maar ook schuldig. Als ouder en leerkracht wil je het graag goed doen, maar er zijn wel eens momenten waarop je het overzicht verliest. Dit zijn de momenten waarop we krampachtig en zonder beleid handelen en alle bellen in ons hoofd tegelijk gaan rinkelen.
Hoe komen we als ouder of leerkracht in deze situaties terecht?
Er kunnen vele factoren meespelen zoals je persoonlijke situatie waarin emoties niet worden geuit of besproken. Veel mensen vinden het lastig om zich te uiten en sparen hun gevoelens en emoties op. Ook op het werk kunnen er omstandigheden zijn, waardoor de druk hoger en hoger wordt. Soms is het een combinatie van beiden en is er geen ruimte meer om je interne rust te creëren. Wanneer je als ouder of leerkracht de lat voor jezelf, maar ook voor een kind te hoog legt, kunnen er situaties ontstaan waarin jij je verliest in je eigen gevoelens en emoties en deze onbedoeld afreageert op de omgeving.
De effecten voor het kind op langer termijn
Schreeuwen tegen een kind is een oplossing die maar voor een korte periode iets teweeg kan brengen. Op langer termijn echter, kan het behoorlijke schade aanrichten. Het kind komt namelijk steeds meer terecht in zijn oerpatroon. De vecht en vlucht modus. Een modus waardoor het uiteindelijk wegrent, brutaal wordt, niet meer luistert en zich zelfs totaal kan gaan afsluiten.
Schreeuwen wordt de normaalste zaak van de wereld
Daarnaast kan een kind er angstig door worden en leert het dat mensen wanneer ze iets willen, tegen elkaar schreeuwen. Het vertrouwen en het respect in de ouder of leerkracht neemt steeds meer af en schreeuwen wordt de normaalste zaak van de wereld. Uiteindelijk nemen ze dit voorbeeld over in hun eigen omgeving en kunnen bazige, dominante en dwingende pesters worden. Ook kan een kind steeds moeilijker gecorrigeerd worden, want als schreeuwen niet helpt, wat is dan de volgende maatregel?
Je eigen gevoelens, emoties en stresspunten op een rijtje zetten
Als ouder of leerkracht is het in de eerste plaats heel belangrijk om te weten in welk emotionele staat jezelf verkeerd. Welke gevoelens, emoties en stresspunten spelen er op de achtergrond mee? Wat maakt of zorgt ervoor dat jij je geduld verliest? Zijn er privé of op het werk zaken die je zorgen geven of niet worden opgelost? Hoe zit het met je gezondheid op lichamelijk en geestelijk vlak? Zou je een handje hulp kunnen gebruiken en ben je bereid om dit voor jezelf op te pakken of steek je de kop in het zand?
Adem in en adem uit
Is wat je aan het kind hebt gevraagd niet gedaan, gaan je alarmbellen af en druppelt er iets onder je nagels vandaan? Keer dan eerst terug naar een rustige en kalme ademhaling. Stap uit de situatie, neem een aantal minuutjes de tijd om je eigen emoties tot bedaren te brengen voordat je in een negatieve spiraal terechtkomt. Observeer jezelf en zorg ervoor dat je ademhaling weer over je borst en buik gaat en terug. Ga op een kalme manier in gesprek met het kind, weet van te voren wat je wilt gaan zeggen, hoe je dit gaat doen en wat je doel is.
Geef aandacht aan gewenst gedrag in plaats van ongewenst gedrag
Gil tegen een kind,” Niet rennen door de gang!” en menig kind rent gewoon door. Grappig, maar dit is waarschijnlijk niet wat je als ouder of leerkracht voor ogen had. Beter is het wanneer je het gedrag naar voren brengt dat je graag zou willen zien. “We lopen door de gang” is een betere manier om kinderen erop te wijzen wat wenselijk is. Het brein van een kind en eigenlijk ook dat van volwassenen, kan niets met het woord ‘niet’.
Leer kinderen het privilege van keuze
Kinderen leren eigenlijk maar zelden dat ze een keuze hebben. Iets wat op latere leeftijd voor een groot aantal problemen kan zorgen. Kinderen leren dat ze een keuze hebben en deze ook kunnen gebruiken, zorgt ervoor dat zij op jonge leeftijd hun eigen verantwoordelijkheden leren oppakken. In een rustig, duidelijk en geduldig gesprek kun je een kind uitleggen wat de consequenties kunnen zijn van hun gemaakte keuzes. Hierdoor krijgt een kind meer inzicht in zijn eigen handelen en leert het kiezen voor gedrag dat iets positiefs oplevert. Een keuze waarbij het uitgaat van een win-winsituatie. Dus iets positiefs voor de ouder of leerkracht, maar ook voor het kind zelf.
Wees duidelijk, consequent en liefdevol
Gewenst gedrag hoeft niet te worden afgedwongen met schreeuwen of cynisme. Wees duidelijk, consequent en liefdevol in je wensen en afspraken en laat cynisme achterwege. Wees zelf als eerste consequent en kom je gemaakte afspraken ook na. Gezeur, gejengel, dwingelandij, stampvoeten, koppig gedrag en nog wat andere zaken mogen er in geen geval voor zorgen dat jij als ouder of leerkracht je niet aan je eigen gemaakte afspraken houdt. Doe je dit wel, dan zullen kinderen je niet langer serieus nemen, verliezen zij het respect en kunnen alles als loze dreigementen gaan zien.
Leer het kind om te gaan met zijn emoties
Veel kinderen vinden het lastig om hun gevoelens onder worden te brengen. Dit kan ervoor zorgen dat kinderen gedrag gaan vertonen waar jij als ouder of leerkracht niet op zit te wachten. Gevoelens als boos, verdrietig, teleurgesteld of bang, zijn gevoelens die er wel degelijk mogen zijn. Vaak reageren kinderen vanuit hun gevoel en weten niet zo goed hoe zij dit op een goede manier kunnen uiten. Het is dan ook altijd een aanrader om erachter te komen wat een kind beweegt om ongewenst gedrag te vertonen. Zoek samen met het kind naar een passende wijze die het uiten van gevoelens vergemakkelijkt.
Goede gewoontes
Wanneer kinderen moe zijn en niet genoeg rust krijgen, kan het zijn dat dit hun gedrag beïnvloed. Tegenwoordig zijn de agenda’s van kinderen overvol, waardoor zijn niet altijd de gewenste rust krijgen. Goede gewoontes zoals op tijd naar bed gaan en voeding die bijdraagt aan een goede energiehuishouding, maken het voor een kind een stuk gemakkelijker. Dan is een goede en liefdevolle relatie met het kind een must. Hoe meer vertrouwen en liefde tussen kind en ouder, des te meer zal een kind prettig in de omgang zijn en open staan voor liefdevolle en consequente begeleiding.
Humor
Een goede manier om niet al te grote problemen op te pakken is humor. Het werkt ontwapenend en zorgt ervoor dat kinderen zich minder schuldig voelen en de boodschap op een ontspannen wijze tot zich kunnen nemen. Dan is het natuurijk altijd fijn, wanneer je een bevestiging krijgt van het feit dat je op de goede weg bent. Geef complimenten over hetgeen een kind heeft bereikt en niet over het kind zelf. Laat teveel complimenteren achterwege omdat het kind zich hierdoor onder druk kan voelen staan. Altijd een lief, aardig, gehoorzaam, mooi, stoer, knap en slim kind moeten zijn is namelijk een hele opgave!
En dan tot slot
We zijn allemaal kind geweest, maar neigen dit soms te vergeten. Zo nu en dan in de beleving van een kind kruipen kan dan ook geen kwaad. Weet dat niemand perfect is, jij niet, maar ook je kind niet. Samen maken we de wereld van kinderen mooier door te beginnen bij onszelf.
Met warme groet,
Grace Louise
Meer lezen over jezelf als opvoeder? Lees hier dan nog even verder.
Photo by Morgan Basham on Unsplash